مەشخەڵ كەوڵۆسی
لەساتەوەختی نوسینی ئەم چەند دێڕەدا، ئەوەی لە حەسەكە ڕوودەدات جێگەی پرسیارە، ئەگەرچی ئیدراكی میدیاكان بۆ ڕووماڵكردن و بابەخپێدانی ئەوە ڕووداوە لەئاستی پێویستدا نیە و بەئەندازەی گرنگییەكەی میدیای نەوروژاندووە، كەمن پێم وایە ئەم فەرامۆشكردنە میدیاییەش دیسانەوە بە ئەنقەستە و بەشێكە لە ڕێككەوتنێكی پشتی پەردە بۆ زەمینە خۆشكردن بۆ گەڕانەوەی داعش لەپێناوی كۆمەڵێك مەرامی سیاسی و هەواڵگری جیاوازدا.
ئەوەی لە ڕاگەیەنراوەكانی دەستەڵاتدارانی حەسەكە و “قەسەد” مایەی هەڵوێستە لەسەركردنە، چەند خاڵێكە، لەوانە: لەیەكێك لەڕاگەیەنراوەكانیاندا دەڵێن: چەكداری نەناسراو لەتەنیشت چەكداران و زیندانییەكانی داعشەوە شەڕ دەكەن! هەروەها ئەوەی كە دەگوترێت نزیكەی 200 چەكداری داعش پەلامارەكەیان جێبەجێكردووە، جگە لەوەش ژمارەی زیندانییەكانی زیندانی “گوێران” كە لەبنەڕەتدا 3000 ئەندامی داعش بوون!.
هەموو ئەو پێنوێنانە بۆ شیكردنەوەی ئەم دۆخە تازەیە گرنگن، چونكە سروشتی كایەكە وایە نابێت وناكرێت بچوكترین ئاماژە و زانیاری فەرامۆش بكرێت. بۆیە دەبێت بپرسین: چەكداری نەناسراو! كێن؟ لەكوێوە هاتوون؟ ژمارەیان چەندە؟ چەك وتفاقیان چ جۆرێكە؟ چ زمانێكیان هەیە؟ كام وڵات مەشقی پێكردوون؟ ئامانج لەهاتنیان و شەڕكردنیان شانبەشانی داعش چییە؟ ئایا هەر بەشێكن لەداعش؟ یان هاوپەیمانی داعشن؟ یان ڕاسپێردراون بۆ ئەم ئەركە بەتایبەتی؟…هتد.
لەنێو هەمان چواچێوەدا، و لەهەمان كاتی ڕووداوەكانی حەسەكە، لە دیالە داعش توانی بەئاسانی و خوێنساردانە 11 سەربازی ئێراقی بكوژێت، پێشتریش دیمەنی سەربڕینی ئەفسەری پاسپۆرتی ئەعزەمییەی بڵاوكردەوە!.
كەواتە بەپێوەرە ئەمنیی و سیاسییەكان دەتوانین بڵێین: داعش گەڕاوەتەوە.. ئەگەرچی لەڕووی ئیدارییەوە نەیتوانیوە كۆنترۆڵی هیچ شارۆچكە و ئاوەدانییەك بكات، بەڵام توانیویەتی هەژموونی خۆی بەسەر دۆخە ئەمنییەكەدا بسەپێنیتەوە!.
ئیدی پرسیاری سەرەكی ئەمەیە: داعش بۆچی گەڕایەوە؟ نا ئەوەنیە، چونكە پێم وایە لەڕووی واقیعی و لۆژیكییەوە ئەو پرسیارە هەڵەیە، چونكە داعش قەت ڕۆژێك لەڕۆژان نەڕۆشتبوو تاكو ئیستا بگەڕێتەوە. هەڵەو كەموكووڕیی ئەو پرسیارە لەوەدایە كە لەسەر ئەو مەزندەیە بیناكراوە كە پێی وایە دۆڕانی داعش لەجەنگی موسڵ و ڕەققەدا، مانای رۆشتن و هەرەس و كۆتایی هاتنی گروپەكە بووە.
لەبنەڕەتدا ئەو تێگەیشتنە بەڕێژەی 100% هەڵەو ناتەواوە. چونكە داعش بەرلەوەی گروپێكی تیرۆریستی و توندئاژۆبێت، بێگومان فیكر و دنیابینی و تێگەیشتنێكی تایبەتە لە خوا و ئیسلام و دنیا، لە گەردوون و میتافیزیك، لەمرۆڤ و مەبەست لەبوونی مرۆڤ.
ئەگەر ئەو تێگەیشتنە تایبەتە نەبێت، چۆن توركێكی ئیگۆری لەوپەڕی سەرزەوییەوە دێت و لەسوریا چەك هەڵدەگرێت و بەردەبێتە گیانی خەڵكی كوردی حەسەكە؟. كەواتە دعش ئایدۆلۆژیایەكی كۆزمۆپۆلیتانییەو ، ئەو ئایدۆلۆژیایە لەبردنەوەو دۆڕاندنی جەنگێكدا قەتیس نابێت، با ئەو جەنگە زۆریش گەورەبێت و هەزاران سەرباز و دەیان دەوڵەت و سەدان فڕۆكە تیایدا بەشداربووبن.
باشە ئێوە قەت لەخۆتان پرسیوە چارەسەر و بەرەنگاربوونەوەی ئەو ئایدۆلۆژیایە چۆن دەكرێت؟ كێ بیكات؟ لەكوێوە دەستپێ بكرێت؟ لەگەڵ كێ بكرێت؟ بەچ میكانیزمێك؟ بەچ پلانێك؟. نەخێر هەرگیز بیرتان لەوە نەكردەوە. بۆیە تۆوەكە هەیە، لەهەموو چركەیەكدا ئەگەری هەیە كە چرۆبكاتەوە، ئەوەتا دیسانەوە چرۆی كردەوە. بەدەستی كۆمەڵێك لایەن ودەوڵەت ئاودەدرێت بۆ ئامانجی سیاسی و ئابووری و هەواڵگری خۆیان سودی لێدەبینن.
ئێوە كەلە دیاردەی داعش تێنەگەیشتن و بەشێوەیەكی سادە شەڕی تەقلیدی ئەو گروپەتان كرد.هەر بەوەی كەلەمیدیاكانەوە بە چەتە ناوتان بردن و داتان ماڵین لەفیكر، پێتان وابوو وەكو چەتەو ڕێگر بەدۆڕاندیان لەشەڕی مەیدانیدا ئیتر كۆتاییان دیت، مەحكومن بەوەی جارێكی تر، لەكاتێكی جیاوازدا، بەرەنگاری كۆپییەكی توندتری ئەو ڕێكخراوە یان هاوشێوەكەی ببنەوە. هیچ سەیر و نائاسایی نیە. چونكە بەتەحەداوە پێتان دەڵێم: تەنها یەك پرۆژەی فیكرییتان نیە بۆ بەرەنگاربوونەوەی فیكری داعش.