موسا خالد
چالاکڤان دهوك
زمانێ کوردی کێم نەتەوا هندی نەتەوەیێ کورد لسەر بکارئینانا زمانێ دایکێ کارەسات و زورداری دیتیە. ب هەزاران کورد ل سەدێ بیستێ لسەر کوردبوون و بکارئینانا زمانێ کوردی هاتینە جینۆسایدکرن و دەهان هەزار کیلۆمەترێن چوارگوشە ژ ئاخا کوردستانێ ژ زمانێ کوردی هاتیە ڤالاکرن و پرۆسا تورککرن، عەرەبکرن، عەجەمکرن و فارسکرن تێدا هاتیە ئەنجامدان و نها ژی بەردەوامە، ل ١٥ی گولانا سالا ١٩٣٢، ل پایتەختێ سۆریێ ( شامێ) ژ لایێ ( میر جەلادەت بەدرخان)ڤە، بۆ ئێکەم جار گۆڤارا هەوار دهێتە چاپکرن، گۆڤارا هەوار ، ٢٣ هەژمارێن دەستپێکێ ب پیتێن عەرەبی و ب کوردی و ٣٤ هەژمارێن دویماهیێ ب پیتێن لاتینی ب کوردی دهێتە دەرئینان. ل سالا ١٩٨٧ ( فرات جەوهەری) دچیتە شامێ و هەموو هەژمارێن گۆڤارێ د دوو بەرگاندا کومدکەت و ل ١٥ی گولانێ ل سالا ١٩٨٧ کو ئەڤە ساڵڤەگەرا گۆڤارێ یە د وەشینیت.
ئەڤ رۆژە هەر سال ژ لایێ سازیێن چاندێ و پارتێن سیاسی ڤە وەکو رۆژا جەژنا زمانێ کوردی دهێتە پیرۆزکرن و ب مخابنی ڤە دبێژم! وەسا یا دیاردبیت ئیدی زمانێ دایکێ ( کوردی) هەر وەک چ گرنگییا خوە نەمایە ل دەڤ تاکێ کورد، د ڕۆژەکا هوسا دا ئەو چالاکییێن ژبۆ زمانی دهێنە کرن ب تبلێن دەستا دهێنە هەژمارت، و ئیدی بۆ کەسێ گرنگ نینە جاران ناڤا خێزانێ دا یان زارۆکێ ئەوی فێری زمانێ کوردی ببت یان نە، بەلکو شانازییێ ب هندێ دبیت.
دەمێ فێری عەرەبی و تورکی و ئینگلیزی دبت، هزرناکەت شەرم د هندێ دایە تاک زمانێ خوە نزانت ل جهێ شانازییا زانینا زمانێن دیتر و ل رۆژا زمانێ کوردی زۆر کەس هەبوینە و دەرد بۆ گیانێ وان جانفیدایێن ژ پێخەمەت ئازادکرن و بەلاڤکرنا زمانێ کوردی گیانێ خۆ کریە قۆربان و ئەوێن ژ بۆ ئازادیا زمانی ئەڤرۆ دناڤا زیندانادا و د ئەڤێ رۆژێ دا دۆپات بکەین. بەردەوامی دان ب زمان و وەکو ئەركەک ل سەر پاراستن و بەلاڤکرن و گرنگیپێدانا زمانێ کوردیێ شیرین و چونکی بە کوردی دژیم وەکو کوردەك دێ مرین ب کوردی دئاخڤم و بەرسڤ دەم بە کوردی دیسان زیندی دێ مینن، رۆژا جیهانیا زمانێ دەیکێ پێدڤیە ئەم هەمی کار بۆ وەرار و پێشئێخستنا زمانێ کوردی بکەین
زمانێ کوردی ناسناما نەتەوا کوردە ب هەمی رێیێن زانستی و ناڤەند و جهێن ئاکادیمی و کەلتوری و جڤاکی و سیاسی و حکومی لێ خودان دەرکەڤین، و یێن کو ب زمانێ کوردی دنڤیسن، بزاڤێ بکەن زمانێ دایکێ کو بەرچاڤترین مەرجێ نەتەوەییە بپارێزن، ب ساخی بهێلن، پێ باخڤن و نیشا زارویێن خۆ بدەن، ب ڕێزمان و ڕێنڤیسەکا دروست و پاک بنڤێیسن و بەرەڤ ئێکگرتن یان نێزیککرنا دایلێکتێن زمانێ کوردی ببەن، تایبەت د سوشیال میدیایدا کو ب مخابنیڤە جاران هندەک زمان و پەیڤێن زمانێن بیانی ل پێشیا زمانێ کوردی دانن فەرە بەردەوام گرنگیێ پێ بدەین داکو زمانێ مە بەردەوام د گەشە بوونێ دابیت وەرارەکا بەردەوام هەبیت بو نڤشێ داهاتی .
