سۆران حەسەن …
سەرهەڵدانی ڤایرۆسی کۆڤید-19 ی گۆراو نیگەرانی لە چین دروست کردووە، دوای ئەوەی لە ماوەی 10 ڕۆژدا زیاتر لە 300 حاڵەت تۆمارکرا، ئەمەش وای کرد کە ڕێوشوێنی وردی پزیشکی گەشتی هاوڵاتیان زیاتر بکرێت
دیار نییە چەند کەس بەتەواوی لە چین ڤاکسنیان وەرگرتووە، هەرچەندە دەسەڵاتداران دەڵێن تا ئێستا زیاتر لە 1.6 ملیار ڤاکسین بە هاوڵاتیان دراوە.
هەروەها ئەم نیگەرانیانە ئیسرائیلیش گرتەوە ،هەرچەندە ڕێژەیی وەرگرتنی ڤاکسین لەم وڵاتە پێش وڵاتانی تر ڕێژەیەکی زۆری هاوڵاتیان کوترابون ڕێوشوێنەکانی خۆپارێزی زۆرێک هەڵگیرابوون ،بەڵام شێوەیی گۆراوی ڤایرۆسی کۆڤید وای کرد هەندێک ڕێوشوێنی خۆ پارێزی دوبارە توند بکرێنەوە بەتایبەت لە بوونی دەمامک لە شوێنە گشتیەکان
ئێستاش زۆرێک لە وڵاتانی ئەوروپا ڕێژەیی وەگریراوی ڤاکسینی تەواو سەدا ٥٠ تێپەراندووە بەڵام نیگەرانیەکان لە بارەی دەێلتا لە زیادبووندایە
کەواتە دەلتا چی دەسەلمێنێت؟
چەندین جۆری جیاواز، لەدۆزینەوەکان لە بارەی شێوەی گۆراوی ڤایرۆسی کۆڤید لە جیهاندا دەدۆزرێتەوە. یەکێک لەوانە کە بە (دێلتا , دەلتا ) یان B1.612.7 دەناسرێت ،کە بە خێرایی لەوڵاتاندا بڵاودەبێتەوە، لە ئەورپاش بڵاوبونەوەی ئەم جۆرەیان زیاتر
لە ئێستادا جۆرە گۆراوەکانی ئەم ڤایرۆسە بریتین لە:
-ئەلفا موتێتد، یەکەم خاڵ لە بەریتانیا، بڵاوبووەتەوە بۆ زیاتر لە 50 وڵات.
-بیتا، یەکەم جار لە ئەفریقای باشوور چاودێری کرا، بەڵام بڵاو بوویەوە بۆ نزیکەی 20 وڵاتی تر، لەوانە بەریتانیا.
-گاما هەڵگەڕایەوە، یەکەم جار لە بەرازیل چاودێری کرا، بەڵام بڵاو بوویەوە بۆ زیاتر لە 10 وڵاتی تر، لەوانە بەریتانیا.
ڤایرۆسەکان بەردەوام خۆیان دەگۆرن و زۆربەی گۆڕینەکان نالۆجیک دەردەکەون، لەگەڵ هەندێکیش تەنانەت زیان بە خودی ڤایرۆسەکە دەگەیەنێت، بەڵام شێوە گۆڕوەکان توشبووانی نەخۆشیەکە زیاتر دەگوازێتەوە یان مەترسییکان زیاتر دەکات و هەندێک لە گۆڕینەکان دەبنە هەرەشیەکی مەترسیدار
ئایا دێلتا مەترسیدارترە؟
هیچ بەڵگەیەک نییە کە دیلتا پشتی پێببسترێت ، یان هیچ یەکێک لە سەلمێنراوەکانی تر، دەبێتە هۆی نەخۆشییەکی کاریگەرتر بۆ زۆرینەی زۆری خەڵک.
وەک ڤایرۆسی کۆرۆنا کۆڤید ١٩ ، مەترسیەکە زیاتر دەمێنێتەوە لە بەتەمەنەکان یان ئەوانەی کەنەخۆشییە درێژخایەنیان هەیە.
لەگەڵ ئەوەشدا، ئەگەر گۆڕاویەکان زیاتر لە کاتی سەرمابێت، لەوانەیە ببێتە هۆی مردنی زیاتر لە ناو خەڵکدا بەتایبەت ئەوانەی ڤاکسینیان وەرنەگرووە
ڤاکسینەکان پارێزگاری و بەرگری لەش زیاددەکەن لە دژی نەخۆشییە سەختەکانی پەیوەست بە کۆڤید-19، مەترسی توشبوون کەم دەکاتەوە، بەڵام ئەوە ناگەیەنێت وهەموو مەترسییەکان بە تەواوی لەناودەبات
ئامۆژگاریە سەرەتاییەکان بۆ خۆپارێزی لە توشبوون وەک خۆی دەمێنێتەوە بۆ هەموو شێوە گۆروەکانی کۆڤید ١٩ : دەستەکانت بشۆ، دووری لە نێوان خۆت و ئەوانی تر بپارێزە، دەمامکێک بخەرە سەر دەم و لوت دڵنیابە لەوەی کە هەوای ئاڵگۆربکات.
ناولێنانی شێوەی ڤایرۆسی کۆڤید ١٩:-
ناولێنان بەپێی ناوی زانستی. وڵاتان
ڕکێکخراوی
تەندروستی
جیهانی
ئەلفا. B.1.1.7. بەریتانیا
بیتا. B.1.351. باشوری ئەفریقا
گاما. P.1. بەرازیل
دەلتا. B.1.617.2. هندستان
گۆڕینی دیلتا هەندێک توخمی گرنگ لەخۆ دەگرێت (وەک L452R) کە لەوانەیە ئاسانتر بڵاوببێتەوە.
شارەزایان دەڵێن هیچ بەڵگەیەک نییە بۆ ئەوەی پێشنیاری ئەوە بکات کە دەبێتە هۆی نەخۆشییەکی مەترسیدارتر یان لەوانەیە ڤاکسینی ئێستا کەمتر کاریگەری دروست بکات
سەرچاوە: BBC
