زانایانی پەیمانگای تەندرووستی جیهانی بەرشلۆنە (ISGlobal)ی ئیسپانیا، نیشانەی وەرزیان دۆزیوەتەوە بۆ بڵاوبوونەوەی کۆرۆنا ڤایرۆس.
زانایان پەیوەندی نێوان کەش و هەوا و سەرهەڵدانی ڤایرۆسی کۆرۆنایان لە ناوچە جیاجیاکانی جیهان بە بەکارهێنانی مۆدێلکردنی دیجیتاڵی خوێندوەوە و، بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنایان لە 162 وڵات لە قۆناغی سەرەتای پەتاکەدا شیکردەوە.
زانایان بۆیان دەرکەوت کە ڕێژە بەرزەکانی گواستنەوەی HIV لەگەڵ پلەی گەرمای نزمتر و شێداریدا پەیوەست بوون، بەو پێیەی کە زیادیان کردووە، شەپۆلە پەتاکەی لاواز کردووە و ئەنجامی توێژینەوەکە لە گۆڤاری Nature Computational Science. بڵاو کراوەتەوە.
هەرچۆنێک بێت، ئەم شێوازە نموونەی شەپۆلی یەکەم و سێیەمە، وە لە ماوەی شەپۆلی دووەمی هاوینی ڕابردوو ئەنجامەکان وەک یەک نەبوون.
نووسەرانی توێژینەوەکە، ئەمەیان بە کاریگەری فاکتەرەکانی دیکە پەیوەست کردووە، بۆ نموونە حاڵەتەکانی هۆکاری گەشتیاری زیادیان کردووە، لەگەڵ ئەوەشدا دڵنیان کە کۆرۆنا تایبەتمەندییەکانی تووشبوونی وەرزی وەک ئەنفلۆنزا هەیە.
هەروەها توێژینەوەکە جەختیکردەوە کە ڤایرۆسی کۆرۆنا بە شێوەیەکی سەرەکی لە ڕێگەی هەواوە دەگوازرێتەوە و، شەپۆلی وەرزیش رۆڵ دەبینێت، چونکە لە شێداری نزمدا قەبارەی تەنکی ئایرۆسۆلەکان کەم دەبێتەوە و ڤایرۆسەکە خێراتر بڵاودەبێتەوە.
پێشتر دکتۆری نەخۆشی توشبوو، یڤگنی تیماکۆف، پێشبینی کرد کە لەماوەی ساڵێک و نیو بۆ دوو ساڵدا دانیشتوان دەتوانن هەستیاری کۆرۆنا ڤایرۆس لە دەست بدەن و، لە ڕوانگەی ئەوەوە ئەو منداڵانەی کە لەگەڵ کۆرۆنا ڤایرۆس دەژین، ئێستا پەرە بە پارێزبەندی دەدەن، ئەو پسپۆڕە جەختی لەوە کردەوە کە ئەو نەوەیەی کە بەردەوام دەبن لە گەشەکردن لەگەڵ کۆرۆنا، وەک ڤایرۆسێکی وەرزی کۆرۆنا ئاسایی وەک ئەنفلۆنزا دەبینرێن.
