پێشبینی دەکرێت یاسای نیشتەجێبونی کار (ئیقامە عەمەل) لە سوید ببێتە خاڵی قسەکردنی نێوان لایەنە پەرلەمانییەکانی پێش هەڵبژاردنی گشتی ئەو وڵاتە بۆ ساڵی دابێت، کە زۆرێک داوای توندکردنی یاساکە دەکەن.
پارتی سۆسیال دیموکرات
پارتی سۆسیال دیموکرات، پێیوایە کە ئەو سیستمەی ئێستا هۆکارێکە بۆ ئیستغلالکردن و فرۆشتنی نایاسایی مۆڵەتی کارکردن و کێبڕکێی ناتەندرووست دابین دەکات، هەروەها دەرفەت بۆ تاوانی ڕێکخراویش دابین دەکات.
پارتەکە داوای دووبارە ناساندنەوەی ئاربێتسمارکنادسپرۆنینگ دەکات – سیستمێک کە لە ساڵی 2008دا هەڵوەشایەوە، تەنیا مۆڵەتی کارکردن بۆ کرێکارانی کۆچبەری شاراوە، کە خوازیاری کارکردنن لە سوید پەسەند دەکرێت، پێدانی مۆڵەتی کار پشت بە جەختکردنەوە لە لایەن سەندیکاکانی بازرگانی و خاوەن کار و دەستەڵاتەوە دەبەستێت سەبارەت بەوەی، کە دەبێت خاوەن کار لە پیشەیەکی تایبەتدا کرێکاری نەبێت.
بە گوتەی وەزیری کۆچ و کۆچبەرانی پارتی سۆسیال دیموکرات، مۆرگان جۆهانسۆن، دووبارە هێنانەوەی ئاربێتسمارکنادسپرۆڤێنشن، تاکە ڕێگایە، ئەو شتەیە کە بە پاککردنەوەی سیستمی مۆڵەتی کار ناوزەد دەکات.
جۆهانسۆن بە ئاژانسی هەواڵی سویدی گوت: “ئەوە نادرووستە کە مۆڵەتی کۆچی کار بدەین بۆ ئەو کارانەی، کە کەمی دامەزراندنمان نییە، وەک کرێکار و پاککەرەوەی چێشتخانە”.
سۆسیال دیموکراتەکان هەروەها پێشنیاری ناساندنی ئەو مەرجانە دەکەن، کە پیشکەشی کار بۆ کۆچبەرانی نا یەکێتی ئەوروپا، دەبێت کاری تەواوی کات بێت، بەپێی ڕێکەوتنی کاری کۆمەڵ (kollektivavtal)، ئەو هەنگاوەی کە لەلایەن یەکێتی کرێکارانی LO پێشوازی لێکراوە.
پارتی پارێزگاران
لەلایەن خۆیەوە، کۆنەپارێزەکان نایانەوێت دووبارە کاربکەنەوە بۆ دووبارە درووستکردنەوەی 27,500 کرۆنیشن، یان ئەو مەرجانەی کە سۆسیال دیموکراتەکان پێشنیاریان کردووە، بەڵام لە جیاتی ئەوە، پێشنیار دەکەن کە دەبێت کەمترین مووچەی نزیکەی 27,500 کرۆن لە مانگێکدا هەبێت، یان نزیکەی 85٪ ی تێکڕای مووچەی سویدی (32,000 کرۆن لە مانگێکدا).
کریستیان دیموکرات
لە بەرانبەردا دیموکراتە مەسیحییەکان دەیانەوێت ئەم کەمترینە بۆ 30,000 کرۆن بەرز بکەنەوە، هاوتەریب لەگەڵ پارێزگاران، حیزب دەیهەوێت داوایەک بسەپێنێت کە کرێکاران بتوانن هاوکاری دارایی بۆ هەر ئەندامێکی خێزانێک بکەن، کە لەگەڵیان بن بۆ سوید و داوای لە هەردوو لایەنیش کردووە کە کۆچی کرێکاران بۆ یاریدەدەری کەسی قەدەغە بکەن.
ئارگیومێنتەکەیان ئەوەیە کە پێویستە کاری کەم مووچە لەلایەن ئەو بێکارانەوە پڕ بکرێتەوە، کە پێشتر لە سوید بوون، نەک هێنانی کرێکار لە دەرەوە، هەردوولاش پێیانوایە کە ئەمە دەبێتە هۆی قورسکردنی باری خەڵک بۆ خراپ بەکارهێنانی سیستمەکە.
یاساکانی مۆڵەتی کاری ئێستای سویدی چین؟
یاساکانی ئێستا مەرجیان هەیە، کە داواکارانی دامەزراندن لە سوید پاسپۆرتی یاساییان هەبێت، مەرجەکانی کارکردن و مووچە “یەکسانە” لە گەڵ ستانداردی رێککەوتنی کاری دەستەجەمعی سویدی، هەروەها بڕێکی مانگانە کە توانای پاراستنی هەیە و پێشتر لەلایەن خزمەتگوزاری کۆچکردنی سویدەوە بۆ زیاتر لە 13 هەزار کرۆن لە مانگێکدا دیاری کراوە، پێش باج.
بەپێی یاساکانی ئێستا، خاوەنکارەکان دەبێت بیمەی تەندرووستی و بیمەی ژیان و مووچەی خانەنشینی بۆ فەرمانبەرانی کۆچبەر دابین بکەن، لە کاتێکدا هەندێک یاسا و جیاکاری لەسەر پیشەی دیکە و لە وڵاتانی دیاریکراوەوە جێبەجێ دەبێت.
یاسای بەخشندەیی لە سوید بە بەراورد لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ
یاساکانی ڕێگەپێدانی کاری سوید بە بەراورد لەگەڵ زۆرێک لە دراوسێکانیدا تاڕادەیەک بەخشندەیە، لەگەڵ دانیمارکدا هاتووە کە پێویستە داواکاران پیشەیەکی تەواوی کاتیان هەبێت لەگەڵ موچەی مانگانەی یەکسان بە 50,000 کرۆنی سویدی، یان پیشەیەک لە پیشەیەکی کەمئەندامی کاردا، لە کاتێکدا نەرویج پێویستی بە کرێکار هەیە کە زۆر ڕۆشنبیر بن، لە ئیشی تەواودا کە موچەیەکی یەکسانە بە لانی کەم 33,000 کرۆنی سویدی لە مانگێکدا.
هەروەها دانمارک و نەرویج داوا دەکەن کە خاوەن مۆڵەتەکانی کار بتوانن هاوکاری دارایی پێویست بۆ هەر ئەندامێکی خێزانێکی یاوەری بکەن.
هەر گۆڕانکاریەکی بەرچاو لە یاساکانی کۆچی کار لە سوید پێش هەڵبژاردنەکانی دابێتی ئەیلولی 2022 پێناچێت بکرێت.
