ئاشتی گەرمیانی .. هۆڵەندا
شێوەکاری کورد محمود سیامەنسوری هاوڕێ و برایەکی یادەوەری ساڵانی هەشتاکانمن ، ئەوکاتەی کە هەموو ووشەکان وە ڕاکان وە دەربڕینی ڕاستەوخۆ قەدەغە کرابوو .. هەڵوێستەکانی ئەم هونەرمەندە زۆر دیارو ئاشکرا بوون ، ئەو کاتەی کە ئەو قوتابی بوو لە زانکۆ ، بەڵام لە کۆتایی هەفتەدا لە شەقامی کۆماری و لە هۆڵی هونەری نوێ ئامادەیی هەبوو لە شی کردنەوەو ووتەو ڕا جیاوازەکانی لە کەسانی تر ، من سەرسام بووم بە هەڵوێستەکانی ئەم هونەرمەندە ، پاش تێپەڕ بوونی ٣٨ ساڵ لەتەمەن گوێم لە دەنگی ئەو هونەرمەندە شێوەکارە کەرکوکی یە بوو کە ئێستاش بۆچوونەکانی وە دەنگە هونەری و فۆرمەکانی جیاوزن لە هونەرمەندانی تر .. من خۆشحاڵ بووم کە کاك محمود لەپاش سێ شەڕی هەرێمی و کاول کاری و کۆچ کردن و ماڵ وێرانی لە ووڵاتی کەنەدا لە ئۆتاوا وە بەردەوامە لە چالاکی هونەری و پێشانگایەکی تایبەتی کردۆتەوە .
هونەرمەند محمود سیامەنسوری
لەساڵی ١٩٦٥ لە شاری کەرکوک لە دایک بووە ، خانەوادەکەیان گرنکی زۆریان بە فۆلکلۆرو هونەرو کەلتوورو ڕوحی وەتەنی داوە ؟ لە منداڵی یەوە ئاشنای خەت خۆشی و وێنەکێشان بووە و بەهرەیە باشی لە خەت و وێنە کێشان هەیە خۆی پێگەیاندوە بێ ئەوەی بەئەکادیمی بخوێنێ ،لە ساڵی ١٩٨٨ بەشی باخچەسازی لە پەیمانگای کشتوکاڵ لە حەویجە تەوا کردوە ، بەشدار بووە لە پێشانگا هاوبەشەکانی شاری کەرکووك وە هەردەم تێڕوانین و ڕەخنەوەو لێکدانەوەی تایبەتی هەبوە لە سەر هونەرو مەوداکانی هونەرو قوتابخانە هونەریەکان ، هەرلەو کاتەشدا شێوەکار محمود هونەری بە شۆڕش و بەرخودان لەقەڵەم دەدا ، بەتایبەتی من لە نیرم دێت لە زۆربەی پێشانگاکانی کەرکوکدا لە سەر کوردسیەك ڕادەوەستاو بانگەشەی هونەری بۆ مرۆڤایەتی و ئازادی مرۆڤ وووڵاتی دەکرد ، ڕەخنەی توندی لەسەر ئەو شێوازانە بوون لە ئابستراك و هێماخوازی بوون ، چونکە ئەو دەیویست لە ڕێگای ڕێبازی ڕیالیستی ڕیالیزمی یەوە هونەر بگاتە بەر دیدەی بینەران و خەڵکانی شاری کەرکوك هوشیار بکاتەوە ، هاوارو هەڵشاخانەکەی ئەو ئەو ڕۆژگارەی دروست کرد کە هونەر لە شاری کەرکوکدا بە سەردەمێکی زێڕین لە قەڵەم بدرێت ، کەمن ئەوانەی کە نمونەی ئەو سەردەمە بن ، چونکە بە هۆی ئاکامی سێ شەڕی هەرێمی یەوە زۆر ڕۆشنبیران و هونەرمەندان و شاعیران و نوسەران کۆچیان کرد یان شەهید بوون .
هونەرەکەی هونەرمەند محمود سیامەنسوری هەڵقوڵاوی پێ دەشتی گەرمیانە ، کاتێك سەردانی کوردستانم دەکردو هەواری مەملەکەت دەمی بردەوە بۆ کەرکوك لەوێ وە بۆ شۆرجەو پەنجا عەلی و زبرانەکە ، ووشەی ( زبرانەکە ) دەمێك ساڵان بوە بەگوێما نەچرکاوە تا ئەو کاتەی کاك محمود باسی چیرۆکی مامەی کرد لەپاش ماڵ وێرانی هیچی بۆ نەمایەوە تەنها چەند سەرە مەڕێك نەبێت و لە زبرانەکە چاوەڕوان مان و نەمانی کردوە ، دواتر بەرەو گامێشەکان و یەحیاوا و لەیلان .. پاش لەیلان بە دەستنوسێکی زۆر پاراو نزیك لە سەدی شیرین ناوی گوندی سیامەنسور هەڵواسراوە . ئەوکاتیش من بێ یەك دوو ئەو هونەرمەندە شۆڕشگێڕەم وە یاد دەهێنێتەوە ، هەڵقوڵای بابەت و فۆرمەکانی لەوێ وە سەرچاوەیان گرتوە ، هەربۆیە کاریگەری ناوچەکە لەنێو کارە هونەریەکانیدا زۆر بە جوانی دەبینیت .
هونەرمەند محمود سیامەنسوری هەوڵێکی زۆری داوە لە هێڵکاری ئەکادیمی و ڕەنگەکانەوە دەست پێ بکات ، وە هەر ئەوەی کردوە هەتاوەکو ئێستاش ، بەڵام بەهۆی فشاری بابەتی ناوەڕوەکی کۆمەڵایەتیو کەرکوك و کوردستان و نەتەوەیی یەوە ، هەر زوو هەنگاوی نا بۆ بابەتە دەربڕین خوازی یەکان وە یان ڕیالیستی یەوە پەیام و دەروونی خۆی بۆ خەڵکانی شاری کەرکوك بکاتەوە ، بەو هەموو خەم و ئازارەوە ڕێگای کۆچ کردنی هەڵبژارد تاوەکو لە ووڵاتی کەنەدا لەساڵانی ١٩٩٣ نیشتەجێ بوو.
لەو ساڵانەوە بەردەوامە لەکاری هونەری شێوەکاری و دروست کردنی ۆپانۆڕاماکان وە ئازارەکانی دەردی میللەتی کورد و بیاناسێنێت کە خەڵکانی کەنەدی ، هەربۆیە خاوەن چەندین تابلۆی جیاجیاو لە پێوانە جیاوازدایە ، سەرەنجی دۆستانی هونەری ڕاکێشاوە ، لەکاتێکدا ئەو بۆخۆی دیزاینەری باخچەو کشتوکاڵی یە ، ئەوە هیچ ڕێگایەك لە هەنگاوەکانی هونەرمەند محمود ناگرێت ، هەربۆیە زۆر کۆڕو سیمینارو گفتووگۆی کراوەی ئەنجام داوە لە سەر کوردستان و هونەرمەندان ،بەتایبەتی ڕۆژی یەک شەممە ڕێکەوتی ١٨ ی دێسەمبەری ٢٠٢٢ کۆڕی دووەمی (ژن و خاک لە کارە هونەریەکانی مامۆستا محەمەد عارفدا) لەلایەن بەڕێز مەحمود سیامەنسوری یەوە ئامادە کرابوو ،سەرەتا کۆڕەکە بە کورتە باسێک دەربارەی هونەری بەرگری، کە لەلایەن سیروان عەبدوڵاوە ئامادە کرابوو، دەستی پێ کرد ، دوابەدوای ئەو کورتە باسە، بابەتەکەی خۆی پێشکەش کرد. بەڕێزی باسی لەوە کرد هونەرمەندی شێوەکار بەزمانێکی جیا پەیامی خۆی دەگەیەنێت ، لەڕێگەی رەنگ و هێڵکاریەوە خۆشەویسی خۆی بۆ خاک و میللەتەکەی دەردەبڕێت. فۆڵکلۆر و داستان و ڕووداوە مێژوویەکانی نەتەوەکەی، دەکاتە بابەتی تابلۆکانی. هەروەها باسی لەوەش کرد کە خوێندی ئەکادیمی بۆ هونەرمەندی شێوەکار زۆر گرنگە. کاک مەحمود لە بابەتەکەیدا، بە درێژی باسی لەژیان و خوێندن و کارە هونەریەکانی مامۆستا محەمەد عارف کرد و زۆر گرنگیشی دا بە بابەتی ژن و خاک لە تابلۆ هونەریەکانی مامۆستادا ، دوابەدوای بابەتەکەی بەڕێز سیامەنسوری. چاوپێکەوتنەکەی ساڵی ١٩٩٧ ی بەڕێز شلێر عەبدوڵا و مامۆستا محمەد عارف، لەلایەن بەڕێزان بەیان عوسمان و شەوبۆ فەرەجەوە خوێندرایەوە ، لە کۆتایدا، ئامادەبوان بەسەرنجە جوانەکانیان گەرموگوڕی زیاتریان دا بە کۆڕەکە.
هاوڕێیەکی سەردەمی پەیمانگای هونەرە جوانەکانم کاك ستار کوڵەجۆیی لەسەر بەرهەمو کارەکانی هونەرمەند محمود سیامەنسوری نوسیویەتی و دەڵێت :
مه حمود سیامه نسوری یاخی و موته حه دی
هونه رمه ند مه حمود سیامه نسوری ئه مرۆ واتا ١٨ / ٧ / ٢٠٢٣له ئۆتاوای پایته ختی کەنەدا دا ، پێشه نگایه کی هونه ری شێوه کاری کرده وه ، جیگای ده ستخۆشیه ، کاکه مه حمود ، وه کوو یه که م هونەرمەندی کوردی دانیشتووی ئۆتاوا، توانی له ڕێگا تابلۆو ڕه نگو وێنه و سکێچه کانی ناو پێشه نگاکه یه وه ، پەیامێك بگەیەنێت به نه ته وه کانی تر له ئۆتاوا ، هونه ری مه حمود ده ڵێت ، کورد خاوه نی دونیای ستایلی هونه ری خۆیه تی ، هه ر لێرەشدا ، سیامه نسوری توانی کۆمەڵێك په یام بگه یه نێت له ڕێگه ی ڕەنگەڵەی ڕه نگه جیاوازه کانی ناو تابلۆکانیه وه، وه به زمانێکی هونه ری ساده و ساکارانه وه ، سیامەنسوری ڕوو ده کاته، مێوانه کانی پێیان دەڵێت، ئه توانن له م پێشانگایەوە ، هزری هونه ری و شێوه و ستایڵی هونه ری من بزانن و ببینن . هونه رمه ند زۆر به جوانی بازییه کی ته لیسماوی کردوه به ڕه نگه کانی ناو تابڵۆکانیه وه ، ته حه داو یاخی بوونی خۆی پیشان داوین ، له نمایش کردنی تێکه ڵه ڕه نگه تۆخه کانی ناو تابڵۆکانیه وه ، هه ر وه ها له ڕیگای هونەرە پۆستەریەکانی یەوە ، هێڵکاری و دابه شکاری له سه رو سیمای که سایه تی ناو پۆستەرکارییه کانی دا ، هێڵکارییه کی یاخی بوونانه ی کێشاوه ، له هه مان کاتیشدا ڕووحی ته حه دایه تی و به ره نگار بوونه وه و خۆڕاگری و باوه ڕبوونه به خود، له نێوه ندی ململانی ناو گه مه کانی ژیاندا، له ناو چرچوڵۆچی ده موچاوه کاندا، ناڕازی بوونی که سایه تیه کانی خوڵقاندوه ،
له کۆتاییدا هه ر ئه وه م ماوه بێژه م ، به هونه رمه ند مه حمود سیامنسوری ، ده ستی هونه ری و بیری هونه ری هه میشه به رده وام بێت له ئۆتاوادا .
