konferensa aştîyê û jîyana bi hev re ya di çarçêweyê destûra Iraqê de û çend kongireyên rojnamevanî

Di 15 ‘ê vê mehê de li Cenêvê, di nava navenda Neteweyên Yekbûyî de konferansek li ser aştî û jiyana bi hev re hat lidarxistin
Di bareya nerîn, armanc û encamên evê konferensê de, navenda rewanda Kurdistanî ragehand bi pêwîst dibîne ku kongireyên rojnamevanî saz bike
Endamê şandeya serokatîya herêmê di kombûna yekem de ya bi tenê kurd re got: ́ ́ ew konferens gelek baş bû û girîng e ku di nav baregeha Neteweyên Yekgirtî de guftûgo li ser aştîyê û jîyana bi hev re ya li Iraqê bihê kirin ́ ́
Di bareya ewê beşdarîyê jî de Kurdî di ewê bawerîyê de ye ku beşdarîkirina nêzîkî 50 rêxistin û kesatîyên hemû pêkhatan di nav de netewe û ol û krîstyan bi heman mebestê bi cihanîna destûra Iraqê û paraztina mafên hemû pêkhatan

Di vê derbarê de Kurd behsa wan prensîbên ku Serok Mesûd Barzanî hertim tekez kiriye, ango hevsengî, şeraket û hevtêgihînê ye, eger ev werin cîhbicîhkirin yekem gav e ku dê di berjewendiya tevahiya pêkhateyên Îraqê de be
Herwisa di bareya herêma Kurdistanê û kursîyên dawîyê de ku di astê pêkhata neteweyî de ne ol û ol tenê Kurd bawerî pê heye ku danîna kursîyên dawîyê wek arîşeyeka prensîp li Kurdistanê bo ewê çendê ye ku pêkhatan bigihîjin parliyamenta Kurdistanê û bikaribin nûneratîya xwe di parliyamenta Kurdistanê de bikin
“Kurdistan pêkhate û malên wan e” û wiha pêde çû: “Êzidî Kurdistaniyên resen in û Turkoman jî weke netewa duyem li Kurdistanê di çarçoveya Herêma Kurdistanê de azad dijîn û bi me re parve dikin û her wiha mesîhiyan jî parve dikin

Di dewama axaftinê de Kurdî jî diyar kir ku ew hemû Kurdistanî, ku Nêçîrvan Barzanî serokê herêma kurdistanê tekezîyê li ser mafên pêkhatan dike û dê di ayinde de mafên wan di destûra herêma kurdistanê de paraztî bin û di evê navberê de serokê herêma kurdistanê Mesrûr Barzanî tekezî li ser hilwestê pêkhatên nava hukûmetê kir û nimûneya herî baş jî Enkawa ye û rêvebirîyeka serbixweya Krîstyanan e û dê di ayinde de qanûnên din di berjewendîya pêkhatan de bihên bi cihanîn

Di bareya qanûna hejmar 5 a sala 2015 de ya li ser pêkhatan jî Kurdî di ewê bawerîyê de ye ku ew qanûn beşekî mezin ji erk û mafên pêkhatên xwe destnîşan kiriye û di konfransê de rêxistinên paraztina pêkhatan tekezî li ser giringî û pêşkevtinê kirine û bi coş peyivîne
Di bareya pirsa Ala û sirûda neteweyîya kurdistanê û diristkirina wêneyên pêkhatan jî de
Tenê Kurd dibêjin ala Kurdistanê kokeke dîrokî di dîroka Kurdistanê de heye. Eger em rojê di ala Kurdistanê de hildin wê hemû pêkhatên wê hildin û roj jî wê mîna ronahiyeke di navbera pêkhateyên weke neteweyên xiristiyan î wek zerdeştî, êzidî, kakayiyan û Sebiyan be.Ev al ne tenê ji bo neteweyekê ye û wêneyên hemû pêkhateyan li herêma Kurdistanê kom kiriye

Di bareya sirûda neteweyîya kurdistanê jî de ew bawer dike ku herêma kurdistanê ne dewlet e.. dibe di ayinde de sirûdeka niştimanî hebe û tê de pêkhat, gilî û gazindeyên xwe dide nîşandan û em dê di ayinde de çareser bikin

Di dawiyê de li ser giştî hejmara konferansan û di heman demê de eger di pêşerojê de li Hewlêr an jî Bexdayê konferanseke bi vî rengî çêbibe dê çawa bê nirxandin ?
Endamê şandeya serokatîya herêmê got: em çaverêyî dawîya evê konferensê ne û got: em weha difikirin ku ev konferensa han konferensa serkevtî bû.. dê encamên evê konferensê di evan du mehên pêş de li ser bernameya Neteweyên Yekbûyî bihên tomarkirin.. dê rêvebirên evê konferensê reporta xwe binivîsin û dê bi temamî di konferensa Geneva 51 de bihên belavkirin û em çaverê ne

Di heman demê de mijara konferensê li Hewlêrê karekî başe û herweha li Bexdadê di pêşerojê de eger pirensîbên hevsengî û hevbeşî û hevtêgihînê hebin û ev armanca han jî ji bo perliyamenta Iraqê bihê encamdan Ev diyaloga han di berjewendîya hemû Iraqîyan de ye û herêma kurdistanê jî di berjewendîya hemû Iraqîyan de ye, ji ber ku ew hîna beşekî Iraqê ne, belê ev arêşeyên han bi awayekî qanûnî li Iraqê nahên bi cihanîn, ji ber ku me ev konferensa han bihîst, hinek ji wan.. ew nahêlin tenê perestgeheka wan hebe, naxwe azadîyek temam ji hemûyan re li Hewlêrê heye û em hêvîdar in, ku Iraqê sûdê ji aştî û jîyana bi hev re ya ku li herêma kurdistanê heye werbigire
Civîna dûyem li gel Kardo Serbaz serokê peymangeha Cenewre bo bihevre jiyanê, yek ji rêkxerên serekî yên konfiransê bû, bo malpera Navenda Rewanda Kurdistanî balkêşande ser giringiya konfiransê ku armanc ewe ku Îraqiyan li gel hemû pêkhatên netewî, olî û anzaqî tevî Şîe û Sunniyan, bo aştî, diyalog û bihevre jiyanê kom bike

Ew herwisa basa ewê çendê jî dike ku arîşe li Iraqê hene û di qonaxeka hesas re derbas dibin û ji bo çareserkirina arîşeyan û bi rêya dîyalog û dîyaloga aştîyane û paşî hîngê jî jîyana bi hev re li welat dirûst dikin
Kardo armanca wê yekê ew e ku heman jiyana Swîsrî ku wek welatê aştiyê tê zanîn veguhêze Îraqê, çend neteweyên cuda li Cenêvê bêyî pirsgirêkeke olî û netewî dijîn, dixwazin wê sîstemê veguhêzin Îraqê û armanca herî girîng a konferansê jî bi rêya danûstandinan ji bo pêkanîna aştî û jiyana bi hev re bû, ku baştirîn çareserî ji bo vê qonaxê ye
Di bareya ne amadebûna berpirsên Iraqê de bi awayekî fermî di evê konferensê de
Kardo di wê baweriyê de ye ku du sedem hebûn, ew wek hikûmet berpirsyar bûn, qanûnên wan bi xwe hebûn, divê bi qanûnî amade bin, lê wan vexwendname ji sefîrê Iraqê yê li Cenevre û koordînatorê karûbarên balyozxaneyê re şandin, lê nebûna wan bi awayekî fermî vedigere ser xwe